Η Αναφωτίδα αναφέρεται ως χωριό το οποίο ανήκε στο διαμέρισμα του Μαζωτόύ. Κατά τη Φραγκοκρατία το χωριό αποτελούσε, όπως και αργότερα κατά τη Βενετοκρατία, βασιλική ιδιοκτησία. Το γεγονός αυτό μας γίνεται γνωστό, αφού ο τελευταίος Φράγκος βασιλιάς Ιάκωβος Β´Lusignan είχε παραχωρήσει την Αναφωτίδα, εφόσον ήταν βασιλική περιουσία, σε ευνοούμενό του ισπανικής καταγωγής. Κατά τη Φραγκοκρατία επεβλήθηκε στη μεγαλόνησο το φεουδαρχικό σύστημα σύμφωνα με το οποίο ο αγροτικός πληθυσμός της Κύπρου ανήκε στις εξής κοινωνικές τάξεις: Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Κύπρου ανήκε στην τάξη των παροίκων, οι οποίοι ζούσαν σε κατάσταση δου-
λείας και τους εκμεταλλεύονταν πλήρως, ο βασιλιάς και οι φεουδάρχες.

Επίσης, μία άλλη τάξη ήταν αυτή των ελεύθερων καλλιεργητών ή φραγκομάτων, όπως ήταν γνωστοί, οι οποίοι βρίσκονταν ασφαλώς σε καλύτερη μοίρα από τους παροίκους, ωστόσο όμως, υποβάλλονταν και αυτοί σε αγγαρείες, όπως εκτέλεση οχυρωματικών έργων και δρόμων,εκτέλεση ακτοφρουρών και άλλα.

Τέλος, υπήρχαν και οι μίσθαργοι, γνωστοί στην κυπριακή διάλεκτο ως μισταρκοί, οι οποίοι βρίσκονταν σε πιο δεινή θέση, χειρότερη από αυτή των παροίκων. Τη διοίκηση της Αναφωτίδας, η οποία ανήκε τότε στον βασιλιά αναλάμβαναν υπάλληλοι του βασιλείου, που ήταν επιφορτισμένοι γι’ αυτό το σκοπό. Μεταξύ άλλων οι υπάλληλοι αυτοί εκτός από τη διοίκηση των κατοίκων του χωριού ασχολούνταν με την καταγραφή των εισοδημάτων, την επιβολή φόρων και άλλα. Μέλημα των υπαλλήλων αυτών ήταν οι πάροικοι να μην απομακρύνονται από το χωριό και να γίνεται έλεγχος ώστε να μην δραπετεύουν, γιατί πολλές φορές για να γλυτώσουν από τα δεινά εγκατέλειπαν την πατρίδα τους και μετέβαιναν λαθραία σε γειτονικές χώρες. Το ίδιο συνέβαινε εάν το χωριό εκμισθωνόταν από κάποιο φεουδάρχη ή εάν ο βασιλιάς το παραχωρούσε σε κάποιο ευνοούμενό του. Τότε τις πιο πάνω ευθύνες τις είχαν υπάλληλοι ή εκπρόσωποι των εκμισθωτών ή των φεουδαρχών στην περίπτωση που κατείχαν το χωριό.

Η Αναφωτίδα και στους τέσσερις βενετικούς καταλόγους με τα χωριά της Κύπρου σημειώνεται ως Anafotda, γι’αυτό άλλωστε χρησιμοποιούμε το όνομα Αναφωτίδα και όχι Αναφωτία. Στην απογραφή του 1565, που είχαν διενεργήσει οι Βενετοί μας αποκαλύπτεται και ο πληθυσμός του χωριού. Οφείλουμε ωστόσο να εξηγήσουμε ότι στις απογραφές του πληθυσμού οι Βενετοί κατέγραφαν μόνον τους φραγκομάτους, δηλαδή τους ελεύθερους καλλιεργητές,επειδή αυτοί υποβάλλονταν σε αγγαρείες και πλήρωναν φόρους. Οι πάροικοι επειδή ήταν καθαρά δούλοι και υποχείριο των φεουδαρχών ή ήταν βασιλική ιδιοκτησία δεν υπήρχε λόγος να καταγραφούν. Το ίδιο συνέβαινε για ευνόητους λόγους και με τα γυναικόπαιδα. Τέλος, η Αναφωτίδα σύμφωνα με την απογραφή του 1565 είχε εβδομήντα οκτώκατοίκους αρσενικού γένους ελεύθερους καλλιεργητές.